Дукхе-дукха хьалха, вайна дага а ца йогIучу заман чохь, дуьнен тIехь инзаре ирча мох баьлла хилла. Луьра хьоькхучу мохо дитташ орамашца схьадохуш, генна дIасакхиссира, лаьмнаш дохош, охьахерцийра. Хиш а, хIордаш а деста а дистина, аренашкахула даьржира.
Дуьнен тIехь мел йолу садолу хIума сабIарзделла хьийзара, едда кIелхьараяла гIерташ, дIалачкъа меттиг лоьхуш.
Цхьа борз яра паргIат, и ца кхераелира инзаре нуьцкъала хьоькхучу мохах, и цхьаъ яра цунна дуьхьал яьлларг. ОьгIазе цIогIа детташ, тIера цIока дIасаийзош, цIийш дIатуьссуьйтуш, ницкъ бира мохо барзана. Амма борз меттах ца елира: курра корта хьалаайина, когаш ондца лаьттах чубахийтина, цуьнан ницкъ шен дегIаца дIахудуш, дуьхьало йора цо махана.
Цхьа хан-зама яьлча, цкъа а хIумма а ца хилча санна, мох дIатийра, малх гучубелира, дуьнен тIехь юха а паргIато дIахIоьттира.
Са мел долу хIума а цхьацца гучуйолуш, гул а елла, барзана тIе яхана. Акхароша барзе аьлла:
— Дела дуьхьа, борз, xIapa дерриге а дуьне мохо хьерадаьккхина хьийзаш, дитташ бух дохуш, аренаш дистинчу хиша хьулъеш, лаьмнаш аталуш охьаоьхуш,массо а садолу хIума са дадийна дIалачкъа меттиг лоьхуш хьийзаш, хьо цхьаъ меттах ца елира, и хIун ду?
TIepa цIока мохо ийзийна, асанаш кхозуш, йинчу чоьвнашкара цIийш охьаоьхуш йолу борз курра хиина Iaш яра, генна хьалха а хьоьжуш. Цо, хьала а гIаьттина, иштта жоп делира акхарошна:
— Со тIехь лаьтташ йолу латта — сан даймохк бу, цундела, кхузахь муьлхха а хало тIееъча а, аса цкъа а д1атосур бац и, — аьлла.
Цу дешнаша эхь хетийтина, ойлане а яхана, акхарой дIасаяхара. Чоьвнаш хилла, цIока этIийна, цIийш охьаоьхуш йолу борз шен меттахь йисира, дIайоьлхучу акхарошна тIаьхьа а хьоьжуш. Берзан кхин даймохк бацара… Даймохк цхьаъ бен бац.
Перевод:
Волк
Давным-давно в незапамятные времена по земле пронесся страшный ураган, который выкорчевал с корнями деревья. Моря и реки вышли из берегов, обрушились горы. Много бед принес ураган. Все живое на земле спасалось бегством, ищя прибежище. И только волк не устрашился урагана. Остался один на один с ним. Ураган разодрал на нем шкуру, окровавил его, но не смог сдвинуть с места жилистого волка.
Наконец, ветер стих, выглянуло солнце, как ни в чем не бывало, на земле вновь воцарилось спокойствие.
Собрались звери все вместе, пришли к волку и сказали:
— Волк, когда ветер выворачивал деревья, суша покрылась водой, рушились скалы и все искали спасения, ты один не сдвинулся с места.
Окровавленный волк гордо сидел, устремив взор вдаль, и ответил им так:
— Земля, на которой стою я, моя родина, и какое бы несчастье не постигло меня здесь, я не покину ее никогда.
Слова эти заставили призадуматься зверей, охваченные чувством стыда, они стали расходиться по своим берлогам.
Остался волк на том же месте со своим израненным изодранным телом, глядя вслед уходящим зверям.
У волка не было другой родины…
Родина только одна.
Очень сильное сказание, передающее дух Нохчи. Постоянно его перечитываю… «Остался волк на том же месте со своим израненным изодранным телом, глядя вслед уходящим зверям.
У волка не было другой родины…
Родина только одна.»
хаз дар и сказка
мне очень понравилась это сказка
РОДИНА ОДНА.